In Nederland wordt veel gepraat over de bouw van nieuwe kerncentrales, maar er zijn geen concrete plannen. Daarom is het moeilijk om in te schatten wat het zou kosten en hoe lang het zou duren. Ik denk dat het om die reden nuttig is om de ontwikkelingen in onze buurlanden te volgen. Deze week maakte EDF bekend dat de bouw van een grote nieuwe kerncentrale in het Engelse Sizewell naar verwachting 20 miljard pond gaat kosten. Volgens de planning in de milieueffectrapportage zal de centrale niet eerder dan 2032 operationeel zijn. Dit voorbeeld laat zien dat nieuwe kerncentrales een bijdrage kunnen leveren aan het verminderen van de CO2-uitstoot, maar dat het geen makkelijke of snelle oplossing is.
Nieuwe kerncentrale niet eerder dan 2032 operationeel
Deze week heeft EDF de documenten gepubliceerd voor de volgende stap in de vergunningverlening voor een nieuwe kerncentrale in het Engelse Sizewell. De centrale moet een kopie worden van de nieuwe kerncentrale die in aanbouw is in Hinkley Point en volgens de huidige planning in 2025 af zou moeten zijn. De centrale krijgt twee kernreactoren van het type EPR en totaal vermogen van 3340 MW.
De eerste inspraakronde voor deze nieuwe kerncentrale begon in 2012. Volgens EDF duurt de bouw 9 tot 12 jaar vanaf het moment dat alle noodzakelijke vergunningen verleend zijn. Volgens de samenvatting van de Milieueffectrapportage zou de eerste reactor 11 jaar na de definitieve investeringsbeslissing (FID) operationeel moeten zijn en de tweede reactor na 12 jaar, zie het schema hieronder.
Op dit moment is de definitieve investeringsbeslissing nog niet genomen. Het lijkt me dat de centrale dus niet eerder dan 2032 volledig operationeel zal zijn. In 2017 sprak de scheidend topman van EDF Energy de ambitie uit dat de nieuwe centrale in Sizewell in 2031 operationeel zou zijn. Voor zo ver ik weet heeft EDF nu geen jaartal genoemd.
Bouwkosten geraamd op 20 miljard pond
De Financial Times (betaalmuur) schreef deze week dat EDF (in dit document) de kosten van de nieuwe kerncentrale in Sizewell raamt op 20 miljard pond, omgerekend tegen de huidige wisselkoers ongeveer €24 miljard. Eerder stelde EDF de nieuwe kerncentrale in Sizewell met 20% lagere kosten te kunnen bouwen dan de nieuwe centrale in Hinkley Point omdat Sizewell C een kopie daarvan wordt. Op dat moment (in 2018) werden de bouwkosten van Hinkley Point C geraamd op bijna 20 miljard pond. In september 2019 meldde EDF dat de inschatting van de bouwkosten was opgelopen naar 21,5 tot 22,5 miljard pond, onder andere door tegenvallende bodemcondities. Dat maakt het vergelijken van de bouwkosten van de centrales lastig. Daarnaast meldt EDF dat in de kostenschatting voor Sizewell C de verwachte inflatie tijdens de bouwperiode is meegerekend terwijl de bouwkosten voor Hinkley Point C in ponden van 2015 wordt gerapporteerd. EDF stelt in het artikel in de Financial Times dat de bouwkosten van Sizewell C wel degelijk 20% lager zijn dan de huidige inschatting van de bouwkosten van Hinkley Point C als de inflatie verrekend wordt (een snelle berekening op de achterkant van een envelop lijkt te suggereren dat dat klopt).
Kostenreductie door vaker toepassen zelfde reactortype nog niet spectaculair
Het MIT concludeerde in 2018 in een uitgebreid rapport dat kernenergie een belangrijke rol kan spelen bij het reduceren van de mondiale CO2-uitstoot. MIT stelde in het rapport dat nieuwe kerncentrales in de VS en West-Europa ’spectaculair gefaald’ zijn voor de test die MIT in het vorige rapport in 2009 formuleerde voor het op tijd en zonder grote kostenoverschrijdingen bouwen ervan (zie de grafiek hieronder uit het MIT-rapport). Volgens experts worden de hoge kosten onder andere veroorzaakt doordat in het Westen lange tijd geen nieuwe kerncentrales zijn gebouwd. Bovendien gaat het om nieuwe reactorontwerpen gaat die geplaagd worden door zogenaamde ‘First of a Kind’ problemen. MIT stelt dan ook dat de kosten van nieuwe kerncentrales in het Westen fors omlaag moeten om kernenergie een kosteneffectieve rol te laten spelen. Volgens MIT moet voor kostenreductie de focus niet liggen op het ontwerp van de reactor, maar vooral op de bouwmethode en op het verkorten van de bouwperiode. Standaardisatie van het ontwerp en dat vaak toepassen zou een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan lagere kosten. Dat EDF in Engeland nog een kerncentrale met EPR reactoren wil bouwen past in die filosofie. In China zijn inmiddels 2 reactoren van dit type in gebruik (Taishan 1 en 2) en in zowel Finland (Olkiluoto 3) als Frankrijk (Flamanville) zou op afzienbare termijn een centrale met EPR reactor in gebruik genomen moeten worden. De kernreactoren in Sizewell zouden respectievelijk de 7e en 8e van het type EPR worden. Voorlopig lijkt de kostenreductie door het vaker toepassen van hetzelfde reactortype nog niet spectaculair.
Verenigd Koninkrijk werkt aan nieuwe subsidiemodel voor kernenergie
Na het afsluiten van het contract voor Hinkley Point C ontstond in het Verenigd Koninkrijk een stevige discussie over de hoge kosten. De Britse overheid maakte duidelijk dat de kosten voor de volgende kerncentrales flink lager moeten. Daarnaast doet de Britse overheid onderzoek naar een nieuwe methode om nieuwe kerncentrales te financieren. Hinkley Point C wordt gesubsidieerd via een zogenaamd ‘contract-for-difference’ dat in het Verenigd Koninkrijk ook voor duurzame energie gebruikt wordt. Daarbij krijgt de ontwikkelaar een vaste stroomprijs gegarandeerd. De overheid vergoed het verschil tussen die gegarandeerde stroomprijs en de daadwerkelijke marktprijs. Hinkley Point C krijgt van de overheid 35 jaar lang een gegarandeerde stroomprijs van omgerekend 11,8 eurocent voor elke geproduceerde kilowattuur elektriciteit, plus inflatiecorrectie. Dat is fors boven de huidige stroomprijs op de groothandelsmarkt. EDF verwacht dat de kerncentrale een levensduur 60 jaar zal hebben. Na afloop van het contract kan de centrale dan nog 25 jaar stroom leveren zonder subsidie. De Britse overheid is voor volgende kerncentrales niet bereid zulke hoge stroomprijzen te garanderen. Daarom overweegt de Britse overheid nu subsidiering van nieuwe kerncentrales via het zogenaamde ‘Regulated Asset Base model’. Daarbij zou de overheid vanaf de start van de bouw inkomsten garanderen voor de investeerders (dus al lang voordat er stroom wordt geleverd). Daardoor zijn de financiële risico’s voor investeerders minder groot en zijn de financieringskosten lager. Het financiële risico van vertraging tijdens de bouw komt in dit model bij de overheid te liggen.
Wat kunnen we leren van deze plannen?
Als Sizewell C gebouwd wordt, dan is de nieuwe kerncentrale niet eerder dan 2032 volledig operationeel. Dat zou 20 jaar na de start van de eerste inspraakronde zijn. De vergunningverlening en uitwerken van het subsidiemodel kosten veel tijd en daarna zal de bouw volgens EDF 9 tot 12 jaar duren. Als we in Nederland een nieuwe kerncentrale van een vergelijkbaar type zouden willen realiseren, lijkt het logisch dat dat ook minstens 15 tot 20 jaar duurt vanaf het begin van het vergunningentraject.
De bouwkosten van een nieuwe kerncentrale zijn hoog. In het Verenigd Koninkrijk blijkt de bouw alleen mogelijk als de overheid bereid is voor een lange periode een hoge elektriciteitsprijs te garanderen of bereid is een aanzienlijk deel van de financiële risico’s op zich te nemen.
Wat mij betreft geen reden om niet naar kernenergie te kijken. Voor de benodigde reductie van de wereldwijde CO2-uitstoot moeten we zoveel mogelijk opties beschikbaar hebben. Maar dit voorbeeld laat wel zien dat het een illusie is om te denken dat nieuwe kerncentrales een makkelijke of snelle oplossing is.